آیه 19 سوره ابراهیم
| <<18 | آیه 19 سوره ابراهیم | 20>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
(ای بشر) آیا ندانستی که خدا آسمانها و زمین را به حق و برای مقصود بزرگی آفریده و اگر بخواهد شما (جنس بشر) همه را در زمین نابود می‌سازد و خلقی دیگر از نو می‌آفریند؟
[ای انسان!] آیا [به طور قطع و یقین] ندانسته ای که خدا آسمان ها و زمین را بر پایه درستی و راستی و نظم و حساب آفرید؟ اگر بخواهد شما را از میان می برد، و خلقی جدید می آورد.
آيا در نيافته‌اى كه خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده؟ اگر بخواهد شما را مى‌برد و خلق تازه‌اى مى‌آورد،
آيا نديده‌اى كه خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده است؟ اگر بخواهد شما را مى‌برد و مخلوقى تازه مى‌آورد.
آیا ندیدی خداوند، آسمانها و زمین را بحق آفریده است؟! اگر بخواهد، شما را می‌برد و خلق تازه‌ای می‌آورد!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«بِالْحَقِّ»: به حق. چنان که باید. یعنی هماهنگ و منظّم و دارای حکمت و هدف.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ «19»
آيا نديدى كه خداوند آسمانها و زمين را به حقّ آفريد؟ اگر بخواهد شما را مى‌برد و آفريده‌اى جديد (به جاى شما) مى‌آورد.
وَ ما ذلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ «20»
و اين تبديل و جابه جايى، براى خداوند سخت نيست.
نکته ها
قرآن، چندين بار فرموده: ما آسمانها و زمين را بيهوده و بازيچه نيافريديم. «ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما لاعِبِينَ» «1»، در جاى ديگر مى‌فرمايد: «ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما باطِلًا ذلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا» «2» آرى، اين كفّارند كه خلقت هستى را بى‌هدف و باطل مى‌پندارند.
پیام ها
1- آفرينش آسمانها و زمين، بر اساس حكمت و مصلحت و هدفى شايسته انجام گرفته است. «بِالْحَقِّ»
2- خداوند، به بود ونبود ما نيازى ندارد، مغرور نشويم. «إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ»
3- هستى و دوام آن، به اراده و مشيّت الهى وابسته است. «إِنْ يَشَأْ»
4- جهان بدون انسان باطل است، حتّى اگر شما را ببريم، انسان‌هاى ديگرى را مى‌آوريم تا آفرينش آسمانها و زمين بيهوده نباشد. «3» «يَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ»
«1». دخان، 38.
«2». ص، 27.
«3». تفسير الميزان.
تفسير نور(10جلدى)، ج4، ص: 404
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ «19»
بعد از آن غرض از خلقت را بيان فرمايد كه ايمان و طاعت است نه كفر و معصيت بقوله:
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِ: آيا نديدى اى بيننده، يا ندانستى اى بنده كه بتحقيق خداى تعالى بيافريد آسمانها و زمينها را بر وجهى كه حق و حكمت و مصلحت مقتضى آن است نه بر وجه باطل يا عبث بدون غرض صحيح، بلكه معلل به غرض، و آن عبارت از ستايش و پرستش است
«1» سوره فرقان آيه 23.
جلد 7 - صفحه 38
لقوله (وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ) «1». إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ: اگر بخواهد خداى تعالى و حكمت سبحانى اقتضا كند، ببرد شما را اى كفار و معدوم گرداند همه شما را. وَ يَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ: و بيارد خلق نو و تازه‌اى بجاى شما كه مثل شما نباشد در كفر و تكذيب، بلكه همه مؤمن مصدق باشند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ «19» وَ ما ذلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ «20» وَ بَرَزُوا لِلَّهِ جَمِيعاً فَقالَ الضُّعَفاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذابِ اللَّهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ قالُوا لَوْ هَدانَا اللَّهُ لَهَدَيْناكُمْ سَواءٌ عَلَيْنا أَ جَزِعْنا أَمْ صَبَرْنا ما لَنا مِنْ مَحِيصٍ «21»
ترجمه
آيا ندانستى كه خداوند آفريد آسمانها و زمين را براستى و درستى
جلد 3 صفحه 226
اگر بخواهد ببرد شما را و بياورد مخلوقى تازه
و نيست اين بر خدا دشوار
و ظاهر و حاضر شدند براى خدا تمامى پس گفتند ناتوانان مر آنانرا كه تكبّر نمودند همانا ما بوديم مر شما را پيروان پس آيا شما هستيد دفع كنندگان از ما عذاب خدا را هيچ قدر گفتند اگر راهنمائى كرده بود ما را خدا هر آينه راهنمائى ميكرديم شما را يكسان است بر ما آنكه جزع نمائيم يا صبر كنيم نيست از براى ما هيچ گريز گاهى..
تفسير
بيان قدرت الهى است بر نابود نمودن كفّار و جاى دادن اهل ايمانرا در ديار آنها چون خلق نمودن آسمانها و زمين و اهل آنها مشكل‌تر است از هلاك- نمودنشان و مراد از رؤيت دانستن است چون ديدن خلق آسمانها و زمين را بحقّ ممكن نيست ببصر باشد بلكه ببصيرت است و مخاطب ظاهرا پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم باشد اگر چه مقصود امّتند و مراد از خلقت بحق خلق نمودن بغرض صحيح عقلى مطابق حكمت و مصلحت است در مقابل فعل عبث و لغو و غرض باطل چنانچه در جاى ديگر تصريح فرموده بآنكه غرض از خلقت عبادت و استحقاق مثوبت است و خالق السموات نيز قرائت شده است و در روز قيامت تمام خلق از قبور بيرون مى‌آيند و در پيشگاه الهى بارز و حاضر ميشوند و براى تحقق وقوع چنين روزى تعبير از آن بصيغه ماضى شده است و كسانيكه ضعيف الرّأى و كم خرد بودند از كفّار و بتبع رؤساء و دانشمندان خودشان بر كفر باقى مانده بودند بآنها ميگويند ما در تكذيب پيغمبران و مخالفت با ايشان تبعيّت از شما كرديم چون از خودمان عقل و تميز درستى نداشتيم آيا امروز شما ميتوانيد دستگيرى از ما كنيد و چيزى از عذاب الهى را كه براى ما مقدّر شده از ما دفع و رفع نمائيد آنها جواب ميدهند اگر خداوند در دنيا ما را بحال خودمان واگذار نفرموده بود بلكه ما را بتوفيق خود راهنمائى كرده بود ما هم شما را هدايت بخير و صلاح نموده بوديم يا اگر خداوند راه نجات از عذاب را در آخرت بما ارائه فرموده بود ما هم بشما ارائه مينموديم ولى افسوس كه ما كارى نكرديم كه قابل تفضّل و احسان باشيم امروز حال ما اينست كه بيتابى و بردبارى براى ما يكسان است و جز سوختن و ساختن چاره‌اى نيست و راه گريز و مفرّى از عذاب نداريم و در آيه دلالت است بر منع از تقليد در اصول عقائد و لزوم نظر و فكر.
جلد 3 صفحه 227
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
أَ لَم تَرَ أَنَّ اللّه‌َ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الأَرض‌َ بِالحَق‌ِّ إِن يَشَأ يُذهِبكُم وَ يَأت‌ِ بِخَلق‌ٍ جَدِيدٍ «19»
آيا نمي‌بيني اينكه خداوند تبارك و تعالي خلق فرمود آسمانها و زمين را بحق درست و بجا اگر مشيتش تعلق بگيرد ميبرد شما را و ميآورد بخلق تازه‌اي أَ لَم تَرَ و لو خطاب بپيغمبر است لكن مراد جميع است و استفهام تقريري است که البته مي‌بيني أَنَّ اللّه‌َ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الأَرض‌َ بِالحَق‌ِّ که تمام از روي حكمت و مصلحت است خداوند كار قبيح و لغو محال است از او صادر شود تمام كارهاي او حسن است و اينکه معناي عدل است چون افعال كليه از شش قسم خارج نيست: حسن صرف، حسن مطلق، قبيح صرف. قبيح مطلق، لغو صرف، لغو مطلق حسن صرف آنست که مصلحت و فائده داشته باشد و هيچگونه مفسده در او نباشد. حسن مطلق اينكه مصلحت دارد و لكن خالي از مفسده هم نيست لكن مصلحت آن غالب بر مفسده آنست. قبيح صرف اينكه مفسده دارد و هيچگونه فائده و مصلحتي در او نيست. قبيح مطلق اينكه فائده هم دارد لكن مفسده او غالب بر مصلحت او است. لغو صرف اينكه هيچگونه مصلحتي يا مفسده‌اي در او نيست. لغو مطلق هم مصلحت دارد هم مفسده و هر دو مساوي هستند.
معناي عدل اينست که خداوند فعل قبيح و لغو محال است از او صادر شود چه صرف و چه مطلق و تمام كارهاي او حسن است چه صرف و چه مطلق و اشاعره که منكر عدل هستند اصلا حسن و قبح عقلي را منكر هستند و ميگويند أَنَّ اللّه‌َ عَلي كُل‌ِّ شَي‌ءٍ قَدِيرٌ.
جواب آنها اينكه حسن و قبح عقلي را حتي طفل شيرخوار درك ميكند اگر در صورتش تبسم كرديم متبسم ميشود اگر رو ترش كردي جز ميزند حتي
جلد 11 - صفحه 377
سك درك ميكند اگر استخواني يا ناني نزد او انداختي دم حركت ميدهد اگر سنگي انداختي پارس ميكند.
و اما مسئله قدرت فرق است بين توانستن و بين نكردن خداوند ميتواند لكن نميكند چنانچه معصوم قدرت بر معصيت دارد لكن محال است از او صادر شود و نظائر بسيار داريم جناب عالي ميتوانيد لخت مكشوفا در بازار بيائيد لكن محال است چنين كني، جميع مخلوقات الهي علوي و سفلي از روي حكمت و مصلحت است چه ما درك كنيم يا نكنيم و تمام حق است.
إِن يَشَأ يُذهِبكُم وَ يَأت‌ِ بِخَلق‌ٍ جَدِيدٍ مشيت او تابع حكم و مصالح است بسا مصلحت اقتضاء ميكند اعدام را و بسا ايجاد را هر دو بجا و بموقع است (آنچه آن خسرو كند شيرين بود).
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 19)- آفرینش براساس حق است: به دنبال بحث از باطل در آیه قبل و این که همچون خاکستر پراکنده و بی‌قرار است که دائما با وزش باد از نقطه‌ای به نقطه دیگر منتقل می‌شود، در این آیه سخن از حق و استقرار آن به میان آمده است.
روی سخن را به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله به عنوان الگویی برای همه حق طلبان جهان کرده، می‌گوید: «آیا ندیدی که خداوند آسمانها و زمین را به حق آفریده است؟ (أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ).
«حقّ» به معنی «مطابقت و هماهنگی» است. و در اینجا ساختمان عالم آفرینش، آسمان و زمین، همگی نشان می‌دهد که در آفرینش آنها، نظام و حساب و حکمت و هدفی بوده است، نه خداوند به آفرینش آنها نیاز داشته و نه کمبودی را با آن می‌خواهد در ذات خود برطرف سازد چرا که او بی‌نیاز از همه چیز است.
سپس اضافه می‌کند دلیل بر این که نیازی به شما و ایمان آوردن شما ندارد این است که: «اگر اراده کند شما را می‌برد و خلق تازه‌ای (به جای شما) می‌آورد» (إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ وَ یَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِیدٍ).
خلقی که همه ایمان داشته باشند و هیچ یک از کارهای نادرست شما را انجام ندهند.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم